Begrippenlijst
  Vorige onderwerp Dit is het laatste onderwerp  
hmtoggle_plus1Afhankelijkheid
Twee variabelen zijn afhankelijk als er een statistische relatie bestaat waarbij de waarde van de ene variabele ongeveer aangeeft wat de waarde van de andere variabele zal zijn. Verandering van de ene variabele houdt daarom ook een verandering van de andere variabele in.
In Risicoraming 3.0 kan bij de simulatie-instellingen worden opgegeven of de raming volledig afhankelijk of volledig onafhankelijk moet worden doorgerekend bij simulatie.

 

hmtoggle_plus1Bandbreedte
Zie marge.

 

hmtoggle_plus1Correlatie
Correlatie is een term die wordt gebruikt om het verband dat tussen twee variabelen bestaat, uit te drukken in een getal, de correlatie coëfficiënt.

 

hmtoggle_plus1Gemiddelde
Het Gemiddelde (ook wel verwachtingswaarde) is, evenals de mediaan en de modale waarde een maat voor de ligging van de kansdichtheidsfunctie.
Het gemiddelde van een verdeling geeft het zwaartepunt aan van de getallen in die verdeling. Ten gevolge van een normale verdeling is het gemiddelde gelijk aan de mediaan. Bij een normale verdeling wordt de gemiddelde waarde in 50% van de gevallen overschreden.

 

hmtoggle_plus1Kansdichtheidsfunctie
De Kansdichtheidsfunctie of kortweg dichtheid geeft aan hoe waarschijnlijk elke mogelijke uitkomst van de variabele is.
Wiskundig beter geformuleerd: de kansdichtheidsfunctie geeft de kans dat de variabele een waarde aanneemt die in een zeer smalle band rond die bepaalde waarde valt. Het totale oppervlak onder de kansdichtheidsfunctie is gelijk aan 1.
Zie ook distributie.

 

hmtoggle_plus1Kans
Kans is een getal, waarmee de mate van waarschijnlijkheid van optreden van een bepaalde gebeurtenis wordt uitgedrukt.
Dit getal ligt per definitie tussen 0 (nul) en 1 (één). Een kans nul betekent dat de beschouwde gebeurtenis zeker niet zal optreden. Een kans één wil zeggen, dat het zeker is dat de beschouwde gebeurtenis optreedt.

 

hmtoggle_plus1Kansverdeling
Een kansverdeling is een wijze om de onzekerheid voor een stochast weer te geven. U gaat bijvoorbeeld uit van een hoeveelheid zand van 2500 m3 (Topwaarde). Het kan echter 10% lager uitvallen (de waarde laag ofwel L) omdat de zettingen mee kunnen vallen. De zettingen kunnen echter ook tegenvallen zodat u 10% meer zand nodig heeft (de waarde uiterst ofwel U).
Risicoraming maakt gebruik van de normale verdeling en de driehoekverdeling.

 

hmtoggle_plus1Marge
De marge hangt samen met de onzekerheden rondom de raming en is een maat voor de uiteindelijk optredende afwijking van de totale kosten van het project ten opzichte van de prognose, zowel in positieve als in negatieve zin.
De marge heeft tot doel inzicht te verschaffen in de trefzekerheid van het eindbedrag van de raming. De marge is een "plus/min bedrag".
De raming plus de marge geeft de bovengrens aan. De raming min de marge geeft de ondergrens aan. De gewenste kans dat de bovengrens of ondergrens respectievelijk wordt overschreden of onderschreden, bepaalt de grootte van de marge.
Veelal wordt gekozen voor een over- en onderschrijdingskans van 15%, omdat bij een normale verdeling de marge dan ongeveer gelijk is aan de bekende standaardafwijking. De kans dat de raming tussen de onder- en bovengrens ligt is in dat geval 70%.

 

hmtoggle_plus1Mediaan
De Mediaan geeft de ligging van de helft van het oppervlak onder de kansdichtheidsfunctie aan.
Voor de mediaan geldt dat de stochastische variabele in 50% van de gevallen een waarde aanneemt die groter is dan de mediaan, en in de andere 50% van de gevallen een waarde aanneemt die kleiner is dan de mediaan.

 

hmtoggle_plus1Modale waarde
De Modale waarde geeft de ligging van de top van de kansdichtheidsfunctie aan. De modale waarde van een stochastische variabele is die waarde van de variabele waarvoor de kansdichtheidsfunctie een maximum bereikt. De kans dat de variabele deze waarde aanneemt (of dicht in de buurt van deze waarde ligt) is hier het grootst. (Vergelijk de definitie van kansdichtheid.)
Men zou de modale waarde de "meest waarschijnlijke waarde " kunnen noemen. Men dient deze niet te verwarren met de verwachtingswaarde. (Dat is per definitie het gemiddelde.)

 

hmtoggle_plus1Overschrijdingskans
De overschrijdingskans is de kans dat een stochastische variabele een waarde aanneemt, die groter is dan een gegeven waarde.

 

hmtoggle_plus1SSK 2010 en SSK2018
Standaard Kostensystematiek als vastgesteld door de de stuurgroep onder coordinatie van het CROW.

 

hmtoggle_plus1Spreiding
Naarmate de onzekerheid omtrent de waarde van een stochastische variabele toeneemt, verwacht men dat bij een reeks trekkingen (waarnemingen) van die variabele de afwijkingen ten opzichte van het gemiddelde in een steeds bredere band rond dat gemiddelde zullen liggen.
De spreiding is de breedte van die band.

 

hmtoggle_plus1Standaardafwijking
Een maatstaf voor de spreiding van de stochastische variabele rond de gemiddelde waarde mu.
De standaardafwijking (vaak aangeduid met sigma) geeft een indicatie van de trefzekerheid van de schatting.

 

hmtoggle_plus1Statistische onzekerheid
De statistische fluctuatie van de totale projectkosten. De statistische onzekerheid in de basisraming en die in Onvoorzien vormen samen de totale statistische onzekerheid.

 

hmtoggle_plus1Stochastische variabele
Een Stochastische variabele is een grootheid, waarvan de waarde in meer of mindere mate aan kans of het toeval onderhevig is.
Een stochastische variabele kan discreet (dobbelsteen) of continue zijn. Voorbeelden bij ramingen zijn: Een kostprijs (eenheidsprijs, stukprijs), een hoeveelheid (aantal m3 grondverzet, aantal verlichtingsmasten, etc.), een kental, etc.

 

hmtoggle_plus1Verwachtingswaarde
Synoniem voor het gemiddelde (mu)

 

hmtoggle_plus1Verdeling
De verdeling (meestal geschreven als een functie) geeft de verdeling van de kans op een bepaalde waarde weer.
Ook wel kansverdeling genoemd.